Yến sào là gì? Tổ yến là gì?

Nhiều người ngày nay còn chưa biết yến sào là gì? tổ yến là gì? Yến sào có từ đâu? Yến sào có tác dụng gì đối với sức khỏe con người? Hôm nay Yến Sào GFARM có bài viết xin gửi đến các bạn những thông tin về yến sào như sau:

Yến sào hay còn gọi tổ yến là sản phẩm thiên nhiên chỉ có ở một số nước Đông Nam Á. Chỉ duy nhất do chim yến tạo ra từ nước bọt của nó để làm tổ đẻ trứng duy trì nòi giống. Sản phẩm quý hiếm từ tổ của loài chim yến hàng được nhiều người dân ở các nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Hồng Kông, Đài Loan, Mỹ… rất ưa chuộng. Loại thực phẩm bổ dưỡng này đã được phát hiện và sử dụng trong yến tiệc vua chúa thời phong kiến Trung Quốc, Việt Nam cách đây hàng trăm năm.

Khai thác tổ chim yến từ bao giờ?

Việc khai thác yến sào tự nhiên đã phát triển ở Indonesia từ thế kỷ 14-15. Ở Thái Lan từ thế kỷ 17-18 và Malaysia từ thế kỷ 19. Ở Việt Nam, việc khai thác từ thế kỷ 19 trên các đảo yến ở Cù Lao Chàm Hội An và Khánh Hòa. Nhưng hiện nay sản lượng yến sào không chỉ phụ thuộc vào thu hoạch và khai thác số lượng lớn ngoài tự nhiên mà còn thu hoạch trong nhà nhờ công nghệ dẫn dụ yến vào nhà làm tổ. Nghề nuôi yến dần dần phát triển tại một số nước Đông Nam Á, đã trở thành một nguồn lợi kinh tế lớn tại các nước như Indonesia, Malaysia, Thái Lan, Việt Nam…

Hình thành nghề nuôi chim yến

Từ những nghiên cứu, tìm hiểu đặc điểm sinh học của chim yến mà những nhà khoa học ở Malaysia, Thái Lan, đặc biệt là tại Indonesia hình thành và phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà bắt đầu từ sau năm 1950 ở đảo Java, Indonesia. Để dụ chim yến vào những ngôi nhà được xây dựng, người ta phải tạo ra môi trường xung quanh nhà và trong nhà giống như môi trường trong hang động. Nơi chim yến làm tổ ngoài tự nhiên, đồng thời người ta còn cho phát những đĩa ghi âm tiếng chim yến để dụ chim yến vào.

Đặc điểm của chim yến.

Chim yến có thói quen sống theo bày đàn trong thiên nhiên, cần bay lượn nên không thể bắt thả vào nhà mình được mà chúng sẽ đến một cách tự nhiên. Khi thấy an toàn sẽ rủ nhau đến nhiều hơn. Chim yến có khứu giác rất nhạy cảm, chúng chỉ làm tổ khi ngửi thấy mùi bầy đàn ở gần đó.

Ở Việt Nam, chim yến sinh sống trong nhà phân bố từ Thanh Hóa đến Cà Mau và các tỉnh tây nguyên. Tổ yến Việt Nam có chất lượng cao, được khách hàng trên thế giới ưa chuộng hơn các nước trong khu vực. Tại Khánh Hòa, bên cạnh các hang đảo, nghề nuôi yến nhà cũng phát triển mạnh mẽ. Hầu hết các nhà chim yến được xây dựng ở ven biển, rừng núi, kênh rạch, ruộng đồng, bãi trống… là những nơi có khả năng tạo ra một lượng lớn côn trùng, nguồn cung cấp thức ăn cho chim yến. Việc nuôi chim yến trong nhà chính là việc cung cấp nơi trú ngụ an toàn. Phù hợp đặc tính sinh học của chim để chim có thể làm tổ, đẻ trứng và nuôi chim non. Còn nguồn thức ăn và nước uống của chim thì hoàn toàn do chim tự bay đi kiếm ăn và uống nước sương ngoài trời.

Nghề nuôi chim yến phát triển mạnh từ các tỉnh từ Miền Trung trở vào vì điều kiện khí hậu những nơi này thích hợp cho chim sinh sống và lượng thức ăn cho chim cũng phong phú. Một trong địa phương có điều kiện phát triển nhiều nhất là Cần Giờ, nơi đây có nhiều nhà yến được xây dựng với quy mô lớn được xem là lớn nhất cả nước.

Chim yến là một loài rất trung thành, một khi chúng đã vào nhà ở và làm tổ thì chúng sẽ gần như ở lại suốt đời trừ khi ngôi nhà đó có những yếu tố làm chim bị bất an. Như bị phá hoại hay khai thác không đúng cách. Do đó, càng lâu năm, đàn chim yến càng đông.

Các thành phần và công dụng của tổ yến

Tổ yến được làm bằng nước bọt của chim yến, nó bị đông cứng lại sau khi tiếp xúc với không khí. Là một chất hữu cơ thiên nhiên và hầu như là một dạng tươi tự nhiên dễ hấp thụ.

Người ta cho rằng tổ yến là một loại thuốc bổ cung cấp thêm năng lượng cho cuộc sống. Tăng cường trao đổi chất, cải thiện hệ tiêu hóa và hấp thu dinh dưỡng, có tác dụng dưỡng da, làm đẹp da và cải thiện tình trạng của tóc. Ăn tổ yến liên tục sau một thời gian sẽ giữ cho cơ thể trẻ, khỏe không bị bệnh. Nhờ đó cải thiện sức khỏe, kéo dài tuổi thọ. Tổ yến cũng có tác dụng nâng cao hoạt động sinh dục, có tác dụng bổ phổi, làm ẩm ước đường hô hấp. Giúp cải thiện tình trạng các bệnh hen suyễn, lên đờm quá mức trong phổi và cổ họng, chống ho, nhổ ra máu và chiều hướng bị lao phổi, tổ yến cũng tốt cho tim và sự tuần hoàn máu.

Sử dụng tổ yến trong thời gian mang thai làm tăng sức khỏe của mẹ và con. Phụ nữ dùng súp yến sau sinh sẽ nhanh chóng mảnh mai thon thả hơn, giữ gìn được sắt đẹp của mình. Chức năng của dạ dày và lá lách của trẻ em nhỏ tuổi còn yếu ớt, dễ bị tiêu chảy và lười ăn. Cho trẻ em ăn súp tổ yến hòa trong sữa có thể cải thiện bổ sung sự thiếu hụt dinh dưỡng. Trẻ em lớn hơn có thể cho ăn cháo, bột gạo hòa với tổ yến. Nhìn chung dùng tổ yến cũng có thể giúp cho trẻ khỏe mạnh và tăng trưởng. Tổ yến có thể dùng cho các nhóm tuổi khác nhau cả nam và nữ đặc biệt cho người bệnh và người già.

Ăn tổ yến giúp phục hồi sức khỏe của các bệnh nhân sau phẩu thuật và sau khi bị bệnh tật đã được đề cập trong nhiều tài liệu. Đặc biệt là tăng cường hệ thống miễn dịch và chức năng của hệ nội tiết. Gần đây người ta cho rằng tổ yến giúp hạn chế sự phát triển của bệnh AIDS qua con đường kích hoạt sự phân chia tế bào trong hệ miễn dịch. Nhiều người cũng tin rằng tổ yến có những yếu tố giúp điều trị bệnh ung thư, tuy nhiên vấn đề này đang được nghiên cứu.   

Nghiên cứu gần đây cho thấy giá trị dinh dưỡng của tổ yến như sau: Cứ 100g tổ yến khô có chứa 49,9g protein hòa tan trong nước, có 18 axit amin cần thiết như arginine, histidine, lysine, cystine, tryptophan, serine, leucine, proline, threonine, glutamic acid, 30,6g carbohydrate. Trong đó có galactose, hexose glucosamine, galactosamine, sialic acid, 4,9g sắt, 2,5g muối vô cơ và các nguyên tố khác. Giá trị năng lượng dinh dưỡng 345kcal.

Yến tự nhiên và yến nuôi trong nhà loại nào tốt hơn?

Nhiều người đặc câu hỏi chất lượng yến nuôi ở nhà và yến ngoài tự nhiên thì yến nào có hàm lượng dinh dưỡng cao hơn? Theo nhiều phân tích của các nhà dinh dưỡng thì hàm lượng các thành phần trong tổ yến của hai loại này là hoàn toàn như nhau. Vì trên thực tế nói là yến nuôn nhưng con người không can thiệp trực tiếp vào đời sống của chim yến. Con người chỉ làm môi trường giống như ngoài tự nhiên để chim vào làm tổ. Nhiều khi yến nuôi trong nhà còn tốt hơn vì con người có thể can thiệp không để cho các yếu tố xấu bên ngoài thiên nhiên tác động đến chất lượng tổ yến. Còn ngoài tự nhiên thì không thể biết được những yếu tố bất thường nào đến từ thiên nhiên như thời tiết hay các loại thiên địch làm chất lượng tổ yến thay đổi.

Tổ yến có những loại nào?

Dựa vào màu sắt người ta phân loại tổ yến như bạch yến (yến trắng), hồng yến và yến huyết.

Bạch yến là loại phổ biến nhất trên thị trường hiện nay và giá cũng hợp lý nhất cho người tiêu dùng.

Hồng yến là tổ yến có màu cam hay hồng nhạt. Màu của tổ yến này là do tác động của các khoán chất ở hang đá cũng như vách núi nơi chim làm tổ hình thành nên. Giá của tổ yến này cũng cao hơn bạch yến.

Còn yến huyết thì như cái tên của nó đã nói lên màu của nó. Tổ yến có màu đỏ đặc trưng, đây là loại tổ yến quý hiếm và giàu dinh dưỡng nhất hiện nay. Nhiều người nghĩ yến huyết là do chim yến thổ huyết ra để làm tổ nhưng đây là một quan niệm sai lầm. Màu đỏ mà sản phẩm này sở dĩ là do các khoáng chất đặc biệt ở hang đá, vách núi nơi chim yến làm tổ ngấm vào tổ yến mà sinh ra màu đỏ như vậy.

Dựa vào hình thức bên ngoài người ta chia tổ yến gồm yến thô, yến rút lông và yến tinh chế.

Yến thô là tổ yến còn nguyên lông và các tạp chất chưa qua chế bến.

Yến rút lông được làm từ tổ yến thô, người ta lấy nguyên tổ yến thô và rút lông và loại bỏ các tạp chất trên tổ yến vẫn giữ nguyên tổ yến như tổ yến thô ban đầu.

Yến tinh chế được cũng được làm từ tổ yến thô, sau khi loại bỏ lông và các tạp chất người ta đắp lại một tổ yến mới.

Ngày nay tổ yến được làm giả một cách tinh vi. Thông thường người ta tẩm thêm đường hoặc mủ trôm để tăng trọng cho tổ yển. Còn tổ yến huyết thì làm giả còn tinh vi hơn bằng cách ủ các loại hóa chất để cho yến có màu đỏ. Mọi người nên chọn mua tại cơ sở uy tín để không tiền mất tật mang.